Ο φθόνος σύμφωνα με το Νίτσε είναι απόκτημα κακίας ενώ ο Αριστοτέλης τόνιζε πως το να φθονείς κάποιον είναι σαν να παραδέχεσαι πως είσαι κατώτερός του.
Ο φθόνος ως συναίσθημα ενεργοποιείται όταν κάποιος επιτυγχάνει ή αποκτά κάτι που επιθυμούμε και που θεωρούμε ότι δεν του αξίζει. Όταν φθονούμε κάποιον, νιώθουμε υποδεέστεροι και μνησίκακοι απέναντι στο άτομο που φθονούμε
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διαχωρίσουμε τον φθόνο από την ζήλια καθώς η ζήλια δεν περιλαμβάνει απαραίτητα την κακία και συνδέεται περισσότερο με την ανησυχία και τον φόβο του να χάσουμε κάτι που έχουμε.
Το κλειδί του φθόνου είναι η ομοιότητα. Παρόλο που σε κάποια στιγμή της ζωής μας μπορεί να ζηλέψουμε κάποιες επιφανείς οικογένειες που ουσιαστικά κληρονόμησαν αμύθητα πλούτη και ζουν πολύ διαφορετικά από ότι η συντριπτική πλειοψηφία, ο φθόνος μας έχει ως αντίκειμενο άτομα με τα οποία είμαστε στο ίδιο περίπου επίπεδο και περιβάλλον. Έτσι ως επί το πλείστον, φθονούμε το συνάδερφο από τη δουλειά, το γείτονα, το γνωστό που πήρε κάτι ή κατάφερε κάτι το οποίο και εμείς θα θέλαμε αλλά δεν μπορέσαμε να αποκτήσουμε.
Το φθόνο συχνά διαδέχονται αισθήματα ενοχής και μείωση της αυτόπεποίθησης. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως παρόλο που ο φθόνος είναι μέσα στη φύση του ατόμου πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να τον αντιμετωπίσουμε όποτε τον αισθανόμαστε και όχι απλά να διακιολογούμε τον εαυτό μας. Ο φθόνος δεν πρόκειται να μας προσφέρει τίποτα το θετικό παρά μόνο αρνητικά.
Πέρα από τη σημασία που έχει ο φθόνος για τις ανθρώπινες σχέσεις και την αυτοπεποίθησή μας, ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι παρόλο που αισθήματα όπως η αγάπη ή αξίες όπως ο αλτρουισμός δεν αποτελούν σημαντικές παραμέτρους της οικονομίας, δεν ισχύει το ίδιο με το αίσθημα του φθόνου. Η καταναλωτική μανία που πιάνει πολλές φορές τους ανθρώπους σε ένα βαθμό σχετίζεται με το αίσθημα του φθόνου. Γιατί να το έχει αυτός και όχι εγώ; Αυτό πολλές φορές σκεφτόμαστε και σπεύδουμε να αγοράσουμε το νέο κινητό και ας μην έχει ιδιαίτερες διαφορές από αυτό που έχουμε. Να μην μιλήσω ξανά για τις τσάντες- δερμάτινο κάθισμα αυτοκινήτου ή το διάσημο καρό το οποίο πλέον μόνο οι παπάδες στην λειτουργία δεν φοράνε. Τέτοια φαινόμενα είναι σαφώς αποτέλεσμα φθόνου.
Ένας από τους τρόπους να υπερνικήσουμε το φθόνο είναι να σταματήσουμε να κακιώνουμε και να σκεφτόμαστε άσχημα για πράγματα που κάποιος έχει πετύχει και να επικεντρωθούμε στους δικούς μας στόχους, στις δικές μας δυνάμεις και τις δικές μας πράξεις. Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο, αρκεί να προσπαθήσουμε αρκετά και με τους σωστούς τρόπους.
Σταμάτα λοιπόν να φθονείς το γείτονα, το συνάδερφο, πολλές φορές τον ίδιο σου τον φίλο και προσπάθησε περισσότερο να επιτύχεις αυτά που θέλεις. Μην εύχεσαι να πεθάνει η γίδα του γείτονα επειδή εσύ δεν έχεις γίδα αλλά προσπάθησε να αποκτήσεις και εσύ μία (πάνσοφος λαός σε όλα).
Σωκράτης και πολύ αργότερα ο Κάρλ Γιούνγκ είπαν ο μέν
''Ο φθόνος είναι παιδί της αλαζονείας, εργάτης της εκδίκησης, αρχηγός μυστικής επανάστασης και διαρκές βάσανο της αρετής, ο φθόνος είναι βόρβορος της ψυχής, δηλητήριο κι υδράργυρος που φθείρει τη σάρκα κι αποξηραίνει τον μυελό των οστών''
και ο δέ
«Δεν το πρόβλεψε ο Νίτσε ότι ο θεός ήταν νεκρός; Και ότι ο Υπεράνθρωπος θα κληρονομούσε τη θεία κληρονομιά; Αυτός ο μοιραίος σχοινοβάτης και παλιάτσος; Είναι ένας αμετάβλητος ψυχολογικός νόμος ότι η προβολή που δεν προβάλλεται πια γυρίζει πάντα στην πηγή της.
Γι΄αυτό, όταν κανείς ανακαλύψει τη μοναδική ιδέα ότι ο Θεός είναι νεκρός ή ότι δεν υπάρχει καθόλου, η ψυχική εικόνα του
Θεού που αντιπροσωπεύει μια ορισμένη δυναμική και ψυχική δομή επιστρέφει στο υποκείμενο και δημιουργεί μια κατάσταση που κάνει τον άνθρωπο να πιστεύει ότι είναι ο ίδιος Θεός. Μ’ άλλα λόγια, φέρνει στο προσκήνιο όλες τις ιδιότητες που χαρακτηρίζουν μονάχα τους ανόητους και τους τρελούς και που γι’ αυτό οδηγούν στην καταστροφή».
πηγή apsychologist, Σόλων
